(Gepubliceerd in Het Haarlems Dagblad van 15 juli 2004).

Soms zijn het relatief kleine investeringen die het leven van omwonenden van staalconcern Corus in IJmuiden een stuk verbeteren. Neem bijvoorbeeld de teruggedrongen geuroverlast waar inwoners van IJmuiden, Wijk aan Zee en Beverwijk in een recent verleden zo vaak over klaagden. Hoofdoorzaak was het ontzwavelen van ruwijzer bij Oxystaalfabriek 2, een proces dat voorheen vaak zorgde voor een knoflook- of rotte eierenstank.
Oorzaak hiervan was het middel waarmee het ruwijzer werd ontslakt: het aloude calciumcarbide. Deze stof werd in het ijzer geblazen en reageerde vervolgens met het aanwezige zwavel. Uiteindelijk bleef op de oppervlakte een laag slak drijven, een restproduct dat vrijkwam bij het chemisch proces. Het probleem deed zich echter voor bij de koeling van de slak waarin nog een beetje calciumcarbide zat. Tijdens het besproeien met water reageerde het ontslakkingsmiddel met het water en zodoende ontstond een stof die naar knoflook en rotte eieren stonk.

Stop met het injecteren van calciumcarbide, luidde vorig jaar het advies van de milieudeskundigen van Corus. Na enig experimenten is men tot de volgende oplossing gekomen: een mengsel van kalk en magnesium moet ervoor zorgen dat het ruwijzer zwavelloos wordt en bovendien zou de stankoverlast enorm afnemen. ,,Dat is nadien ook gebeurd”, stelt Willem Kat van de Milieudienst vast tijdens een bezoek aan de Oxystaalfabriek waar ruwijzer wordt verwerkt tot staalplaten. Een nadeel is volgens Kat dat er met de nieuwe methode meer slak ontstaat en hierdoor het ruwijzerverlies toeneemt. Ook slijten de wanden van de ruwijzerpannen sneller, maar de voordelen wegen ruimschoots op tegen de nadelen.

Het afgelopen jaar besteedde het staalbedrijf zo’n 107 miljoen euro aan milieumaatregelen, zoals de verandering van het ontzwavelingsproces. Desondanks is volgens het maatschappelijk jaarverslag ‘Terugblik op de toekomst’ het aantal klachten het afgelopen jaar met 75 procent gestegen tot bijna 600 meldingen. Naast klachten over stank waren er meldingen over geluidsoverlast en stof. Om bij het eerste te beginnen: ondanks eerder genomen maatregelen als het omkasten van installaties en het plaatsen van geluidsschermen bleek afgelopen jaar dat niet alle maatregelen afdoende zijn geweest. In overleg met de provincie en gemeenten heeft Corus inmiddels een extern adviesbureau opdracht gegeven te onderzoeken waar de problemen liggen en hoe deze kunnen worden opgelost.

De uitstoot van stof is weer een andere problematiek. Bij de productie van staal worden gigantische hoeveelheden ijzererts en kolen gebruikt. Elke dag komt het wel voor dat stof opwaait van de eindeloze grondstoffenbergen. Een probaat middel is het besproeien van de ijzererts- en kolenhopen met behulp van sprinklerinstallaties. Regelmatig worden de wegen geveegd en zijn er installaties om banden van voertuigen te reinigen. Recent zijn nog aanvullende maatregelen genomen als het verharden van op- en afritten, het inzaaien van open terreinen en het incidenteel inzetten van een extra veegwagen. Dit maatregelenpakket kan echter niet voorkomen dat Corus regelmatig negatief in het nieuws komt vanwege mogelijke schadelijke gevolgen door met name de uitstoot van fijn stof.

Volgens een recent rapport van de GGD Kennemerland is in de IJmond-gemeenten vijftien procent meer aan fijne stof aanwezig dan gemiddeld in Nederland. Volgens de GGD Kennemerland leidt fijn stof op langere termijn tot nadelige effecten op de gezondheid. Een risicogroep vormen vooral ouderen met hart- en vaatziekten en longzieken. De hogere concentratie van fijn stof in de IJmond komt volgens de GGD door Corus en andere industrieën in de regio. Voor Kees Stolwijk, directeur Manufacturing, zeggen deze cijfers niet zoveel. ,,De precieze oorzaak van de aanwezigheid van fijn stof in nog altijd een punt van discussie. Het zou kunnen komen door het verkeer, maar ook door de aanwezigheid van kleine deeltjes zeezout in de lucht. Bovendien kan fijn stof zich over een grote afstand verplaatsen, denk maar eens aan zand uit de Sahara dat hier neerkomt. Helaas kunnen we de milieuoverlast van Corus niet tot nul terugbrengen. Voor de omwonenden is het een gegeven dat bij hun grote buurman veel gebeurt.”

Bestel/download het nieuwe maatschappelijke jaarverslag van Corus