(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 22 december 2003).
Het klantenprofiel van veel bedrijven is steeds minder eenduidig te definiëren. Een groeiend aantal bedrijven ziet daarom het zakelijk belang van een divers personeelsbestand om aansluiting op de klant te behouden. Tijdens een recente werkconferentie, georganiseerd door een drietal grote bedrijven, werd gediscussieerd over het belang van meer vrouwen in de gelederen. Behalve diversiteit, was de strijd om voldoende talent binnen te halen een veelgehoord argument. Hoewel er veel onderzoek wordt gedaan naar de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt, is er weinig goede informatie beschikbaar over de positie van vrouwen op bedrijfsniveau. Het groeiend aantal duurzaamheidsverslagen dat door bedrijven wordt gepubliceerd, biedt ons inziens de mogelijkheid om deze witte vlek in te gaan vullen.
Participatie op de arbeidsmarkt is een fundamenteel recht, dat zelfs in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wordt genoemd. Van bedrijven die duurzaam of maatschappelijk verantwoord ondernemen , mag een voortrekkersrol worden verwacht bij het invulling geven aan dit grondrecht. Dat geldt dus ook voor het kansen bieden aan vrouwen op de arbeidsmarkt en het weghalen van het zogeheten ‘glazen plafond’ in hun organisatie. Er is sprake van een glazen plafond wanneer het percentage vrouwen in hogere management functies lager is dan het percentage vrouwen in de gehele organisatie. Discussies over het glazen plafond en de mogelijkheden hieraan iets te doen, zouden aan kracht winnen als bedrijfsinformatie over deze percentages publiek beschikbaar zou zijn.
In een recent onderzoek voor het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zien wij kansen die duurzaamheidsverslaglegging hiervoor zou kunnen bieden
Bedrijven die zeggen duurzaam te ondernemen, dienen dit aan te tonen door adequate verslaglegging over hun beleid en resultaten. Dit wordt door hen onderkend, gezien het snel stijgende aantal bedrijven dat hiertoe overgaat. Bovendien worden de verslagen steeds beter van kwaliteit en herkenbaarder, mede door de inspanningen van het Global Reporting Initiative (GRI). De harmonisatie die deze organisatie voorstaat, krijgt steun van een brede groep van bedrijven en andere belanghebbenden.
Tussen de vele richtlijnen van het GRI staat ook de vraag naar de man-vrouwverhouding van het senior management. Beoordelingsbureaus die bedrijven selecteren op duurzaamheid, gaan vaak nog verder in hun vraagstelling naar zogeheten ‘gender issues’. Zij zijn geïnteresseerd in de verhouding op meer niveaus in de organisatie en willen ook kennisnemen van het beleid dienaangaande. Gezien de ambitie van veel bedrijven om te worden opgenomen in bijvoorbeeld de Dow Jones Sustainability Index, zal de communicatie over gender issues transparanter worden.
Op dit moment is het nog niet zo dat alle bedrijven die duurzaamheidsverslagen uitgeven alle relevante gegevens publiceren over de doorstroming van vrouwen. Een paar bedrijven onderscheidt zich echter door het geven van een goed beeld op drie dimensies:
1) kwantitatieve informatie over de man-vrouwverhouding;
2)kwalitatieve informatie over beleid;
3) kwantitatieve informatie over de doelstellingen die men nastreeft. Indien duurzame bedrijven beter begrijpen aan welke informatie behoefte bestaat, zullen zij naar onze verwachting weinig bezwaar hebben tegen het publiceren daarvan. Het blijkt overigens dat Nederlandse duurzaamheidsverslagen zich positief onderscheiden qua volledigheid van de informatie die wordt verschaft. Echter, om de te verschaffen informatie nog helderder te krijgen zou met name het GRI zijn richtlijn op dit punt wat moeten aanvullen. Het allerbelangrijkste is echter dat de huidige stijgende trend in het aantal uitgebrachte duurzaamheidsverslagen zich doorzet. Op die manier ontstaat er ieder jaar een completer beeld over de doorstroming van vrouwen naar hogere posities. Transparantie over het glazen plafond!
Uiteindelijk gaat het uiteraard niet om communicatie of om meten, maar om beleid en actie. Bedrijven hebben er belang bij dat zij een goede man-vrouwbalans hebben.
Onlangs verzuchtte Nial Fitzgerald, de co-voorzitter van Unilever , in The Financial Times, nadat hij een beeld vormde van de samenstelling van zijn topmanagement: ‘Mijn hemel, hoe kan het als we zo veel werk gestopt hebben in diversiteit, dat ik daar geen weerspiegeling van zie in de top van het bestuur.’
Zeker vanwege het feit dat tachtig procent van de koopbeslissingen over Unilever-producten door vrouwen wordt gemaakt, is dat een wrange constatering. Unilever zal er alles aan doen om deze verhouding te verbeteren. En veel belangstellenden kunnen in het duurzaamheidsverslag lezen of dit lukt. Gezien de karakteristieken van de markt van Unilever, hopen wij er het beste van.
Wouter Scheepens en René Kim zijn partners van Triple Value Strategy Consulting in Den Haag.
