Het integraal rapporteren over financiële prestatie en duurzaamheid vraagt een uitgebalanceerde benadering. Steeds meer Nederlandse ondernemingen leggen in breder verband verantwoording af over hun ondernemingsprestatie. Het gaat daarbij niet meer alleen om de financiële prestatie, maar ook om maatschappelijk verantwoord ondernemen en innovatie.
Het besef groeit dat ook hierover extern moet worden gerapporteerd. Het financiële verslag en het duurzaamheidsverslag gaan in verband hiermee steeds vaker samen. "De eenzijdige focus op winst moet plaatsmaken voor een uitgebalanceerde benadering waarin ook zaken als klanttevredenheid en duurzaamheid een rol spelen", constateert Wim Bartels, partner bij KPMG Sustainability.

Bartels: "Wij zien die trend nu gelukkig ontstaan bij meerdere grote bedrijven in Nederland en daarbuiten. Dit betekent echter dat ook de jaarverslaggeving en de accountantscontrole daarop moeten veranderen. Daadwerkelijke integratie vanuit de strategie van de onderneming is daarbij essentieel. Het integraal rapporteren over resultaat en duurzaamheid is dan ook meer dan het in elkaar schuiven van het duurzaamheidsverslag en het financiële jaarverslag. Als het alleen maar gaat over het samenvoegen van rapporten, dan is er nog steeds sprake van twee werelden."

"MVO-verslaggeving is de afgelopen decennia tot bloei gekomen", constateert Bartels. Bartels: "We staan nu voor de volgende stap: het integreren van duurzaamheids- en financiële verslaggeving. Deze integratie is een belangrijke stap in het volwassen worden van maatschappelijk verantwoord ondernemen en sluit aan op de ontwikkelingen in het denken: duurzaam opereren wordt terecht niet langer gezien als een ‘extraatje’, maar als iets dat thuishoort in het hart van elke succesvolle langetermijnstrategie. Want duurzaamheid is noodzakelijk om niet alleen nu, maar juist ook op termijn waarde te creëren.

In het belang van aandeelhouders en andere belanghebbenden moet hierover dan ook extern worden gerapporteerd. We signaleren dat sommige bedrijven dit zien als ‘enige duurzaamheidsinformatie toevoegen aan het jaarverslag’. Mochten bestuurders hiervoor nog onvoldoende oog hebben, dan behoort het tot de taak van commissarissen de discussie aan te gaan.

De commissaris speelt derhalve een sleutelrol als aanjager van verandering. Financiële informatie maakte tot voor kort de dienst uit als het gaat om externe rapportage van ondernemingen. Maar die tijd ligt achter ons. Er is inmiddels een wereld ontstaan waarin bedrijven een andere rol krijgen, waarin andere concepten van waarde ontstaan en waarin andere vormen van innovatie nodig zijn."

Volgens Bartels is er nog een ander argument om de beide verslagen echt te integreren. Bartels: "Als we daadwerkelijk de totale waarde van een onderneming vanuit de value drivers inzichtelijk willen krijgen, dan zullen we ook de jaarverslaggeving op een geïntegreerde manier moeten inrichten en aan de accountant vragen zich niet alleen maar uit te spreken over de betrouwbaarheid van de cijfers, maar ook over de andere informatie in het jaarverslag.

Binnen het beroep is dat een noviteit: de klassieke werkwijze is dat het directieverslag slechts marginaal wordt getoetst. Hier ligt dus een schone taak voor accountants om te innoveren. Van groter belang is dat ondernemingen dit concept omarmen en er de waarde van inzien. Daar ligt zoals gezegd een schone taak voor commissarissen: zij dienen dit waar nodig op de agenda te zetten. Zodat ze adequaat toezicht kunnen houden door middel van een brede set van informatie."