Grote ondernemingen zetten ‘mensenrechten’ en de risico’s die zij hiermee lopen steeds vaker op de bestuursagenda. Zij rapporteren vooral in hun duurzaamheidsverslag over de wijze waarop zij omgaan met mensenrechten. Zij realiseren zich in toenemende mate dat structurele aandacht voor het thema van essentieel belang is voor het bedrijf. Het hebben van duidelijke rollen, verantwoordelijkheden en processen stelt de ondernemingen in staat om de risico’s die zij lopen te identificeren en beheersen, het bewustzijn binnen de organisatie te vergroten, effectieve maatregelen te nemen en het beleid op het gebied van mensenrechten beter te communiceren. Dit blijkt uit een analyse van KPMG naar de wijze waarop grote ondernemingen omgaan met mensenrechten. Alle bedrijven baseren zich hierbij op de Guiding Principles on Business and Human Rights van de Verenigde Naties.

Complex proces

“De risico’s die bedrijven met mensenrechten lopen zijn sterk afhankelijk van het type organisatie”, constateert Jerwin Tholen van KPMG Sustainability. Tholen: “Ondernemingen die producten verkopen, of dat nu aan de consument is of aan een ander bedrijf, lopen vooral risico’s aan het begin van de productieketen. Zij maken zich met name zorgen over kinderarbeid, dwangarbeid en de inzet van migranten, zowel bij hun belangrijkste toeleveranciers als leveranciers die verder weg in de keten opereren. De onderzochte bedrijven vinden dat het beoordelen van de risico’s die zij lopen een complex en voortdurend proces is. De ondernemingen geven aan dat het soms jaren duurt en veel tijd en investeringen vraagt voordat zij een helder beeld hebben van de totale toeleveringsketen en de risico’s die zij hierin met de mensenrechten lopen. Bedrijven lopen ook risico’s op het gebied van privacy en het gebruik van persoonlijke gegevens. Dat zijn ook mensenrechten.”

Beperkt aandacht in financiële verslag

De onderzochte bedrijven rapporteren met name in hun duurzaamheidsverslag over de wijze waarop zij omgaan met mensenrechten. Tholen: “Een beperkt aantal ondernemingen maakt een apart verslag dat gewijd is aan de mensenrechten, met name om te voldoen aan de behoeften van specifieke stakeholders. De verwerking van dit soort informatie in het financiële verslag komt nog beperkt voor. Voor veel bedrijven is het een grote opgave om informatie die gerelateerd is aan mensenrechten relevant te maken voor investeerders. Dit terwijl incidenten met betrekking tot bijvoorbeeld gezondheid en veiligheid of juridische kwesties van invloed zijn op het uiteindelijke resultaat van de onderneming en dus van belang zijn voor beleggers. We verwachten dat op termijn koplopers ook de waarde van hun activiteiten op het gebied van mensenrechten in financiële termen – de True Value – gaan uitdrukken”.

Groeiende behoefte bij stakeholders

Veel ondernemingen hebben moeite om zicht te krijgen op de wijze waarop de belangrijkste toeleveranciers omgaan met de mensenrechten. Tholen: “Hierdoor wordt de reikwijdte van de verslaglegging over mensenrechten duidelijk beperkt. Het is van groot belang dat bedrijven deze hindernis snel nemen. Zij zullen steeds vaker verantwoordelijk worden gehouden voor incidenten die met de mensenrechten in de toeleveringsketen plaatsvinden. Hoe groot de afstand tot het hoofdkantoor ook is. Het zal altijd zo zijn dat het meest zichtbare merk in de toeleveringsketen de grootste schade ondervindt als het om reputatie gaat. Meer aandacht voor kwalitatief goede verslaggeving is dan ook nodig. De behoefte van stakeholders naar inzicht in de manier waarop het bedrijf met mensenrechten omgaat, zal immers toenemen. Dat betekent dat ook in de verslaggeving en de wijze van meten flinke stappen gezet moeten worden.”