(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 11 oktober 2003).
Het wetsvoorstel uit juli 2001 van de Tweede-Kamerleden Koenders en Rabbae voor een publicatieplicht voor bedrijven over hun maatschappelijk verantwoord ondernemen is van de baan. Fractievoorzitter Wouter Bos van de PvdA is bereid de publicatieplicht in te ruilen voor een soepeler ‘leg uit of pas toe’-regel voor verantwoord ondernemen met onder andere de Oeso-richtlijnen als onderliggende code.
Bos had het voorstel voor de pas toe of leg uit-regel donderdag al gedaan op de optiepagina van deze krant, maar vertelde vrijdag tijdens de Dag van het Ethisch Beleggen dat hij bereid is het wetsvoorstel te wijzigen en daarmee de verslagleggingsplicht te laten vallen.
Bos is gecharmeerd van het referentiekader maatschappelijk verantwoord ondernemen van het mvo-platform dat als onderliggende code zou kunnen liggen voor de ‘pas toe of leg uit’-regel. Het mvo-platform is een samenwerkingsverband van 31 maatschappelijke organisaties die alle internationale richtlijnen en afspraken op milieu- en sociaal gebied hebben gebundeld in een referentiekader waar multinationals en andere bedrijven die internationaal actief zijn zich aan zouden moeten houden.
De Dag van het Ethisch Beleggen werd voor de vijfde keer georganiseerd door de ASN Bank. Directeur Ewoud Goudswaard onthulde vrijdag dat de bank nu meer dan euro 2 mrd euro aan vermogen beheerd. Ook boekt ASN succes met het internetsparen. Daar staat de teller nu op euro 500 mln aan ingelegd geld. Het aantal klanten is gestegen naar 190.000. De ASN Bank wil in 2007 350.000 klanten hebben en een beheerd vermogen van euro 3,5 mrd.
Zowel Bos als Goudswaard maakten zich boos over de houding van de Nederlandse topmanagers die zich vooral een slachtofferrol aanmeten als de discussie gaat over de hoogte van hun beloningen. Goudswaard haalde Ahold aan waarvoor 2002 de geschiedenis in zal gaan als een rampjaar: ‘Maar dit raakt het inkomen van de verantwoordelijke bestuurders niet. Salarissen en opties blijven gelijk en de resultaatafhankelijke bonus is zelfs met een vijfde gestegen’, aldus Goudswaard.
Bos wacht op het moment dat topmanagers aankondigen dat ze het voor minder zullen doen. ‘Ze hoeven niet allemaal het voorbeeld van Ruud Lubbers te volgen die twee jaar salaris heeft teruggeven aan zijn werkgever.’ Lubbers is de hoge commissaris voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties.
Goudswaard toonde zich tevreden met de inmenging van de grote pensioenfondsen ABP en PGGM in het debat over de topbeloningen en hij riep ze op om zo’n actieve houding ook in te nemen bij de discussies over mensenrechtenschendingen en milieubeleid ‘Graag hoor ik dezelfde verontwaardiging over het feit dat zij zich niet serieus genomen voelen in hun kritiek op het duurzaamheidsbeleid van ondernemingen.’
Ook Bos ziet het meeste heil in het afdwingen van goed gedrag van bedrijven en bestuurders door maatschappelijke en institutionele druk. Hij is geen voorstander van wetgeving voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar dat hoeft niet te leiden tot totale passiviteit aan de overheidskant. Zo heeft de PvdA in haar tegenbegroting een voorstel opgenomen om de kosten voor de optiebeloningen voor het management niet meer aftrekbaar te laten zijn van de vennootschapsbelasting.
Maar wat hem betreft hoeft het kenniscentrum voor maatschappelijk ondernemen van het ministerie van Economische Zaken niet meer. ‘Ik heb een lichte allergie voor kenniscentra’, aldus Bos.
